هفت ایراد و پیشنهاد؛ به بهانه نتایج مسابقه وبلاگ های معماری

به نقل از آقای محمد موسویان

وبلاگ - به لحاظ علمی- تمام کارکردهای یک رسانه را دارد؛ در متون علمی، یک رسانه دارای کارکرد تفریحی، سرگرمی، آموزش و اطلاع رسانی، نقد و تضارب آرا و افکار است و با بررسی کارکردهای وبلاگ می‌توان گفت وبلاگ نیز تمام این کارکردها را دارا است، بنابراین وبلاگ را نیز می‌توان یک رسانه نامید.*

هدف از طرح این مقدمه نیم نگاهی است به نتایج دومین دوره مسابقه بزرگ وبلاگ های معماری که پس از ثبت نام ۸۲ وبلاگ در سایت آیگاه پس از ۲۵ روز اعلام شد. که نحوه قضاوت در این دوره در یک سیستم دو مرحله ای انجام شد به طوری که در مرحله اول هیئت برگزاری بر اساس ملاک های مشخص وبلاگ های حائز شرایط را انتخاب و به هیئت داوران معرفی کرده است و گروه داوران بر اساس ملاک های مشخص اما منتشر نشده به وبلاگ های منتخب در مرحله اول امتیاز هایی را داده اند. هرچند بیانیه موجز هیئت داوران در نوع خود جالب و سوال برانگیز است اما انتخاب های هیئت برگزاری و امتیاز های داوران روند یک مسابقه عادلانه و صحیح را خدشه دار کرده است چرا که در موارد زیر منجر به ابهاماتی شده است:
۱. انتخاب وبلاگ طرح و شهر به مدیریت آقای خشایار کاشانی در مقام سوم وبلاگ های برتر معماری به نظر کمی‌مبالغه می‌آید، چرا که با مشاهده آرشیو مطالب ایشان، گرایش او به شهرسازی و مدیریت شهری بیشتر است و بر من پوشیده است که چگونه به عنوان یک وبلاگ معماری توسط هیات برگزاری انتخاب و توسط هیات داوران به کسب 370 امتیاز از500 امتیاز شده است؟ و در ادامه خواننده گرامی‌را ارجاع می‌دهم به متن نگاشته شده در وبلاگ ایشان در خصوص انتخاب او در این قضاوت که بخش از آن به شرح زیر است: "علی رغم حجم کم مطالب ارائه شده در مقام مقایسه با برخی دوستان بسیار فعال در همین مدت کوتاه اینچنین مورد اقبال جامعه حرفه ای واقع گردیده است. بی شک از این پس مسوولیتی بس سنگین تر متوجه این وبلاگ بوده و درعین حال انگیزه ای مضاعف برای نگارنده که با وجود مشغله های فراوان کاری به ارتقای کیفی و... " و در نهایت قضاوت را به شما می‌سپارم!
2. اگر به آرشیو وبلاگ فضای رویداد که در مقام نخست است نگاهی داشته باشیم و بخواهیم با توجه به امتیاز های کسب شده، وبلاگ های دیگر را مقایسه کنیم متاسفانه اختلاف های فاحشی را مثلا در وبلاگ معماری نور (مقام چهارم) و معمار و معماری (مقام پنجم) با وبلاگ اول مشاهده می‌کنید و امیدوارم دوستان ما در هیات داوران در این خصوص شفاف سازی کنند!
3. عرصه وبلاگ نویسی در دوران امروز به نظر من جایگاهی معطوف به ژورنالیسم ‌محسوب می‌شود و به عبارت دیگر وبلاگ نویس، رسانه نگاری است که در چهارچوب های موضوع وبلاگ خود و اهداف کلی دسته بندی وبلاگ ها، فارغ از هر ممیزی می‌تواند بنگارد و افکار عمومی‌را به چالش برانگیزد با توجه به این خلاصه تعریف، انتخاب وبلاگ نوپایی چون نمایشگاه مجازی معماری سوره در امتیاز دهی داوران تعجب نگارنده را بیشتر بر می‌انگیزد چرا که معلوم نیست نویسنده به اصطلاح وبلاگی که 7 تا 8 پست خود را به صورت نمایشگاهی به پروژه های دانشجویان دانشگاه... می‌پردازد و با شعار یا هدف وبلاگ "آرزوی کوچک دانشجویان معماری به نمایش گذاشتن کارهای آنهاست" و در پست های متعدد تنها پروژه ها را معرفی می‌کند آن هم از زبان طراح نه از نگاه نویسنده، ما را به این نتیجه خواهد رساند که دوستان در تعریف یک وبلاگ و یک سایت با قابلیت نمایش پروژه ها که این روزها نیز در فضای مجازی بسیار است دچار سوء تعریف و به نوعی مغلطه شده اند که امیدوارم این سوء برداشت در آرای هیئت داوران موثر واقع نشده باشد!
4.اسکیس و پرزانته با مدیریت استاد مهدی دریایی (مقام ششم) که به مانند دوستان مذکور در وبلاگ ذکر شده در مورد سوم، وبلاگ را بولتنی تبلیغاتی برای دانشگاه و خود، ساخته و پرداخته کرده اند و به جای پرداختن به مباحث گسترده معماری در چند پست به طور مثال: موضوع فراخوان یک نمایشگاه اسکیس و... مطرح است که تنها در یک پست آن هم به صورت یک پست خبری می‌توان آن را معرفی کرد، نویسنده این مطلب را در چندین پست آن هم به صورت تدریجی نوشته است که تنها فرافکنی نویسنده و به عبارت دیگر نگاشتن در کمیت نه در کیفیت را القا می‌کند.
5. با توجه به موضوع مسابقه یعنی وبلاگ های معماری، انتخاب وبلاگ های شهرسازی در این حوزه مانند دانشجویان مهندسی دانشگاه کردستان این پرسش را ایجاد می‌کند که آیا مسابقه بزرگ وبلاگ های معماری در نام و هدف خود دچار بیراهه شده است یا تنها کمیت (بزرگ) مد نظر دوستان برگزار کننده بوده است؟! (هر چند که معترفیم که شهرسازی از مباحث میان رشته ای و در تعامل با معماری است اما ملاک عمل در چنین مسابقه‌ای نیست و پیشنهاد می‌دهم وبلاگ های از این نوع، در مسابقه با عنوان برترین های وبلاگ نویسی شهرسازی شرکت داده‌شوند یا نام مسابقه در سال های آتی تغییر کند)

6. در ادامه مطالب ذکر شده دوستان وبلاگ نویس را دعوت می‌کنم به هم اندیشی‌ای که اساسا وبلاگ نویس معماری کیست؟ شاید نگارنده در تعاریف دچار مشکل شده‌است و شاید هم بعضی از نویسندگان محترم! به نظر شما آیا یک وبلاگ معماری نباید در چارچوب عنوان و یگانه هدف خود "معماری " گام بردارد؟
اگر با ابن دیدگاه همراه هستید پس این روند اپیدمی‌شدن پست هایی چون - درسی که از قطبی باید آموخت...!!!! در وبلاگ شهرسازان ایران با موضوع طراحی شهری به دنبال چه کلامی‌از معماری هستند؟ یا وبلاگ معماری نور با مطالبی چون با " طراحان، ذهن زیبا" یا با "طراحان، دوربین برای مایکل مور"... آگاهی خواننده یک وبلاگ... را در چه زمینه بالا می‌برد!؟

7. در نهایت در این بخش پیشنهاد می‌کنم در ضرب المثل ایرانی هر گردی گردو نیست تامل بیشتری داشته باشیم چرا که علاوه بر موارد مشخص در این وبلاگ ها، در مقیاس کلی نیز هر روزه ما شاهد وبلاگ هایی هستیم که علاوه بر یدک کشیدن نام معماری چون "معماری و هنر، معماری و ورزش، معماری و... " خود را رسانه نگار معماری می‌پندارند و به صورت تفریحی نیز اینگونه مطالبی را منتشر می‌کنند یا مورد برداشت در حوزه معماری می‌دانند! باید دامنه مباحث میانگستره معماری حداقل در عرصه وبلاگ نویس معماری مشخص شود.

...اما در بخش دوم این نقد، پیشنهاد می‌کنم داوران آینده و هیئت برگزاری (درصورت وجود) به موارد زیر تاملی داشته باشند تا کوششی شود تا در انتخاب های بعدی خود به مانند این دوره از مسابقات اینگونه دچار اشکال نشوند:

1- وبلاگ هایی که حتی به خود زحمت دخل و تصرف در مطلبی کپی کاری شده از وب سایت یا کتاب... را نمی‌دهند و حتی آن را به نقد و تحلیل اندیشه خود درآورند از چرخه قضاوت خارج شوند.

2- مطالبی که نویسنده با منبعی چون برداشتی آزاد از کتاب یا وبلاگ یا... که به کمک ابزارهای تایپ قسمت هایی را خلاصه و مشخص کرده است که در ذهن بیننده امکان تاملی چالشی و فضای نقد و
بررسی را ایجاد می‌کند، پیشنهاد می‌شود ملاک یکی از امتیاز های داوران باشد.

3- وبلاگ های که حداکثر پست های در یک هفته (شاید هفته نگار) ندارند و تنها درچند پست مطلبی را برای خالی نبودن عریضه منتشر می‌کنند که معدودی نیز حتی به طور کامل مطلب را مطالعه نکرده اند! از دایره انتخاب خارج شوند یا اینگونه به آنها امتیاز دهی نشود.

4- وبلاگ هایی که سعی می‌کنند به محتوا و تصاویر انتخابی توجه کنند و حتی دارای نوار ابزارهای متنوع و کاربردی هستند و حتی در طراحی وبلاگ خود دستی داشته اند دارای امتیاز بیشتری باشند چرا که علاوه بر انتخاب مطالب مفید و نو به به شعور مخاطب خویش ارزش داده‌اند.

5- وبلاگ هایی که دارای سابقه فعالیت 1 ساله هستند و دارای بازدید کنندگانی حداقل 50 نفر در روز که نشان دهنده کسب توجه اندیشه و ذهن جستجوگر مخاطب است و از همه مهمتر دریافت تجربیات آنها در فضای نو و بدیع وبلاگ نویسی می‌تواند در روند هرچه بهتر شدن این وبلاگ ها موثر باشد گزینه های پر رنگ تری باشند.

6. نقد و تضارب آرا و افکار یکی از اهداف وبلاگ نویس است پس بهتر در مواردی انتخابی داوران کمیت و کیفیت مطلب منتشره را بررسی کنند تا بتوانند با این ارزیابی اقبال عمومی‌این وبلاگ ها را به نوعی بسنجند.

7.. انتخاب دو مرحله ای وبلاگ ها به نظر روش مناسب و عادلانه‌ای نیست؛ چرا که معلوم نیست افکار و معیار های هیئت داوران و برگزاری تا چه حد با هم مشابه و هم نظر است و در این وادی وبلاگ هایی باشند که تنها به دلیل سلایق مختلف و... از نگاه برگزار کنندگان حذف شده اند اما در سنجش داوران حائز آرایی خواهند بود پس پیشنهاد می‌شود با توجه به طولانی بودن زمان امتیاز دهی داوران در این دوره که فرصتی مناسب حتی برای بررسی 82 وبلاگ ثبت نام شده بود ، تنها وبلاگ های که در حوزه وبلاگ نویسی معماری دستی ندارند، وبلاگ‌های با سابقه فعالیت حداکثر 5 ماه و وبلاگ‌هایی که از زمان راه اندازی تنها در ماه 1 پست منتشر کرده اند از طرف هیئت برگزاری حذف شوند و دیگر وبلاگ ها به صورت پلکانی امتیاز بندی شوند.

در پایان به جز مطالب انتقادی و موجز پیشنهادی، امیدواریم اینگونه مسابقات تدوام یابد چرا که وجه این حوزه را در تولید اندیشه معماری تقویت می‌بخشد و دلگرمی‌است برای فعالیت های 1 ساله وبلاگ نویسان معماری ایران.

---

*. مطلبی از مقاله " وبلاگ به عنوان رسانه " از سایت خبری _ تحلیلی آی آر نیوز