بازدید نادر اردلان از پارک پردیسان

نادر اردلان نخستین طراح اکوپارک طبیعت پردیسان پس از 40 سال، از پارک پردیسان دیدن کرد و در نشستی با سید محمد مجابی معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست از آخرین اقدامات و تغییرات طرح پردیسان مطلع شد.

پشت پنجره طبقه هشتم ساختمان 10 طبقه پردیسان ایستاده و به رویای جوانیش فکر می کند. همان رویایی که به گفته خودش 40 سال پیش ˈبه عنوان بهترین طرح معماری سال و ارایه دیدی صحیح از اقلیم های مختلف دنیا، برنده جایزه جهانی شد.
طرح پارکی تفریحی، آموزشی، تحقیقاتی که با نمایش 8 اقلیم مختلف کره زمین که ایران از 6 اقلیم آن بهره می برد، بهترین فضای آموزشی زیست محیطی در دنیا بود.
نادر اردلان اولین معمار و طراح اکو پارک پردیسان حالا پس از سال ها نظاره گر پارکی است که هیچ نشانی از 8 اقلیم جهانی را در خود ندارد؛ اگرچه فارسی صحبت کردن برایش سخت است، ولی با اشتیاق سعی می کند کلمات را به خاطر بیاورد.
می گوید: زمانی که طرح اکوپارک پردیسان را قلم می زد، هیچ نمونه جهانی برای طرح نبود از همین رو بسیاری از معماران و محققان جهانی با رویی گشاده در این طرح او را یاری کردند، زیرا همه مشتاق بودند که بتوانند حداقل در گوشه ای از دنیا، فضایی برای نمایش اقلیم های مختلف گیاهی و حیوانی ایجاد کنند و از این طریق نسل پس از خود را با طبیعت کره خاکی آشنا کنند، اما امروز با پارکی روبه رو هستم که تنها نمایشی از اقلیم های ایران، آن هم با نواقص بسیار در خود دارد.
اردلان هدف از طرح چنین ایده نویی را این چنین توصیف کرد: آن زمان می خواستیم با ایجاد مرکز تحقیقات جامع زیست محیطی در اکوپارک پردیسان نشان دهیم که تغییرات آب و هوایی یا چالش های زیست محیطی مختص یک نقطه از دنیا نیست و تاثیرات هر نقطه بر کل دنیاست و به این شیوه نسلی را پرورش دهیم که با یادگیری نظری و عملی زندگی و محیط زیست، ایران و جهان آینده را از بحران های زیست محیطی نجات دهند.

 حالا که اردلان دیگر جوان نیست و گرد پیری بر چهره اش نشسته، سرد و گرم روزگار چشیده و طرح زده و طرح آفریده، افسوس می خورد از اینکه اگرچه ایران مبدع این طرح بود ولی امروز در هر نقطه از دنیا حتی در عربستان نمونه مشابه آن وجود دارد و در ایران نه !. تکرار می کند: نسل جدید ما چطور می خواهد جهان پیرامون خود را بشناسد و با آن ارتباط برقرار کند؟! راه تعامل انسان ها با هم، تعامل آنها با طبیعت است!.
اما آنچه معمار خلاق پارک پردیسان را غافلگیر کرده است، نمونه عینی طرحی است که سال ها پیش روی برگی سفید نقاشی کرده بوده. خانواده های بسیاری را دیدم که زیر سایه درختان پارک نشسته بودند و از طبیعت لذت می بردند، من سال ها پیش این را نقاشی کرده بودم تا نشان دهم که انسان و طبیعت پیوندی نزدیک دارند و از همین پیوند باید برای آموزش آنها استفاده کرد.
خوشحال است که دعوت شده تا برای طرح جدید پارک نظر بدهد. لیست همراهان و همکاران سالها پیش خود را مرور می کند، تنها 3 نفر از تیم اصلی زنده هستند، خودش و دو معمار دیگر که از قضا یکی از آنها نسخه انگلیسی کتاب پردیسان را در فضای نت قرار داده است.
هرچند چیزی که امروز قرار است در پارک اجرا شود، نمایش ایران در ایران است و طرحی که او ابتدا زده بود نمایش ایران در جهان بود ولی سید محمد مجابی معاون سازمان حفاظت محیط زیست برایش شرح می دهد: که حتی اجرای همین طرح تقلیل یافته توسط سید هادی میرمیران نیز بودجه ای عظیم می طلبد که از توان سازمان حفاظت محیط زیست خارج است و از همین رو شهرداری و شورای شهر تهران به کمک سازمان آمده اند تا بودجه مورد نیاز را تامین کنند.
همانقدر که سر شوق می آید، وقتی مجابی از موزه حیات وحش و موزه ملی آب پردیسان می گوید، موزه ملی آب که فاصله کمی تا بهره برداری کامل دارد،  مجموعه ای کامل از تاریخ آب، شناخت آب، کاربردهای آب و زیبایی شناسی آب؛ نمایش سیر قنات و کاریز و یخچال تا صنعت مدرن سدسازی؛ همانقدر متعجب و ناراحت می شود وقتی از صدور مجوز فروش پارک در دولت گذشته و از دست رفتن 30 هکتار از مساحت پارک برای احداث تصفیه خانه شهرک غرب و ساختمان تحقیقات مسکن وزارت راه و شهرسازی می شنود.
حالا شاید با دقت بیشتری در پارک قدم بزند و به این بیاندیشد که اگر چرخش روزگار دولت فعلی و ابتکار را بر مسند مسوولیت نمی نشاند، چقدر زمان لازم بود تا سرزمین رویاهایش، نگین سبز غرب تهران که برای بسیاری وسوسه برانگیز است، به فروش برسد!
مجابی همچنان از ایده ها و تلاش های جدید برای احیای پارک می گوید، شرح مراسم گشایش مجدد سینما پارک پردیسان را که صبح پنجشنبه با حضور هنرمندان رخ داده بود، بیان می کند. بی شک گرد پیری که بر چهره استاد معماری ایران نشسته است، او را بیش از پیش پخته کرده و نگاه او را به بسیاری از اتفاقات اطرافش تغییر داده است.
اگرچه دیدار مجدد اردلان از پردیسان و نشست او با معاون سازمان حفاظت محیط زیست بیش از 4 ساعت طول کشید، اما هنوز مشخص نشده است که این بار معمار خلاق ایرانی چه طرحی برای پردیسان در ذهن دارد؟! رویای جوانیش را چگونه محقق می کند؟! آیا می تواند از دل همین طرح تغییر یافته، نخستینی دیگر برای اکوپارک ایرانی دربیاورد؟!